Nasza współpraca z Warszawą trwa już od kilku lat. Jej efektem jest szereg wdrożonych geoankiet przy konsultacji miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz kilkanaście geoprezentacji gotowych już planów. Zacznijmy jednak od początku.
Wszystko zaczęło się od projektu “Warszawskie plany miejscowe – poszukiwanie modelu partycypacyjnego” prowadzonego przez Stowarzyszenie Odblokuj. Wypróbowaliśmy w nim geoankietę jako jedną z metod wieloetapowego procesu konsultacji planów miejscowych. Wyniki projektu opisane są między innymi w publikacji „Plan na plan”.
Wypracowany w projekcie model okazał się atrakcyjny zarówno dla mieszkańców, jak i urzędników. Z czasem został więc wdrożony przez warszawski Wydział Dialogu w Planowaniu w Biurze Architektury i Planowania Przestrzennego. W konsekwencji, w kwietniu 2017 roku rozpoczęliśmy stałą współpracę z miastem. Od tego czasu przeprowadziliśmy pięć badań preferencji mieszkańców za pomocą geoankiet i zaprezentowaliśmy w internecie trzynaście planów miejscowych.
Miejscowe plany – badanie preferencji na początku prac
Właściwe zaprojektowanie procesu konsultacji społecznych z wykorzystaniem geoankiety jest kluczowe dla powodzenia całego przedsięwzięcia. Badania preferencji mieszkańców przeprowadzamy na początku prac nad planem, na etapie zbierania wniosków. Jej treść wypracowaliśmy wspólnie z organizatorami konsultacji i obecnie stosujemy standardowy zestaw pytań. Dotyczą one miejsc korzystania z usług i sposobów spędzania wolnego czasu, preferencji związanych ze zmianą lub pozostawieniem obecnych funkcji oraz motywacji do wzięcia udziału w konsultacjach.
Informacje o badaniu rozpowszechniane są za pomocą mediów społecznościowych, plakatów oraz stron internetowych urzędów. Równolegle do geoankiety na etapie zbierania wniosków przeprowadzane są także konsultacje z mieszkańcami na warsztatach i w punktach informacyjnych.
Miejscowe plany – prezentacja wyników
Kluczowym dla całego procesu jest oczywiście prezentacja zebranych danych. Wyniki geoankiet formułujemy w postaci raportów. Znajdują się w nich m.in. mapy rozmieszczenia odwiedzanych miejsc. Dzięki temu planiści mogą zorientować się, gdzie mieszkańcy okolicy robią zakupy, gdzie chodzą na spacery oraz czy obszar objęty planem obfituje w różnorodne funkcje, czy pełni głównie funkcję mieszkaniową.
Ważną częścią wyników są mapy preferencji. Możemy na nich zobaczyć gdzie przeważają opinie za zachowaniem obecnych funkcji, a gdzie przeważają sugestie by te funkcje zmienić. Wyliczamy także mapy, które uwidaczniają rozbieżność opinii. Wyróżnione są na nich miejsca, które są często wskazywane, ale osoby wypowiadające się na ich temat nie zgadzają się ze sobą.
Wyniki geoankiet umieszczone są w zbiorczych raportach publikowanych na stronie internetowej Biura Architektury i Planowania Przestrzennego:
- Plan dla Targówka Mieszkaniowego,
- Plan dla rejonu PKP Włochy,
- Plan dla rejonu ulicy Swojskiej,
- Plan dla Gocławia w rejonie Wału Miedzeszyńskiego.
Geoprezentacje planów miejscowych na końcowym etapie prac
Gdy plan jest gotowy, prezentujemy go w internecie w formie interaktywnej, która ma ułatwić zrozumienie jego zapisów i przygotowanie uwag. Jest to element ustawowej procedury wyłożenia planu do publicznego wglądu. Po wejściu w aplikację, użytkownicy mogą przybliżać i przesuwać widok mapy oraz przełączać warstwy (np. zdjęcie satelitarne), a po kliknięciu mogą zapoznać się ze skróconym opisem treści planu przygotowanym przez projektantów.
Zastosowanie oprogramowania pozwoliło zwiększyć liczbę osób biorących udział w konsultacjach społecznych w planowaniu przestrzennym, ułatwiło dostęp mieszkańców i innych interesariuszy do informacji dotyczących planowania przestrzennego, a także pozwoliło na podejmowanie decyzji z uwzględnieniem preferencji wyrażanych przez uczestników konsultacji.
Monika Konrad – Biuro Architektury i Planowania Przestrzennego Miasta Stołecznego Warszawy
Podsumowanie
Współpraca z Warszawą jest bardzo dobrym przykładem systemowego zastosowania geoankiety oraz geoprezentacji w planowaniu przestrzennym. Fakt, iż nasza współpraca opiera się na wielu wdrożeniach pozwala na konstruktywne i stałe ulepszanie procesu. W ten sposób wspólnie wzmacniamy procedury konsultacji społecznych i włączanie mieszkańców w planowanie przestrzenne.
Projekt – krok po kroku
KROK 1 Opracowanie geoankiety dla konkretnego planu miejscowego. | KROK 2 Opracowanie wyników geoankiety w formie raportu. | KROK 3 Przygotowanie zapisów planu na bazie opinii mieszkańców | KROK 4 Wyłożenie planu w formie geoprezentacji |